Haiku

Een paraplu die
niet open wil, is slechts erg
wanneer het regent.

Is dat een haiku of is dat geen haiku? In strikte, klassieke zin is het geen haiku. Maar hangt het niet ook wat af van hoe je hem leest?

Laten we de haiku even nauwer onder de loep nemen. Puur taalkundig gezien, kun je stellen dat het hier niet gaat om een momentopname, om een belevenis, om een unieke ervaring in het heden, zoals het in haiku doorgaans wel de bedoeling is. De tekst is hier eerder neergezet als een soort weetje, een vaststelling, iets wat niemand zal ontkennen. En daarom kun je met recht zeggen dat het geen haiku is.

Maar wat als je hem anders leest? Stel, je loopt op de stoep en plots begint het te regenen. Je ziet aan de overkant een man met een paraplu. Maar hij krijgt hem maar niet open, hoe hard hij ook zijn best doet. En je denkt: Wat erg toch, zie hem sukkelen en nat worden! En dan bedenk je dat de man even tevoren nog haast fluitend met zijn gesloten paraplu door de stad liep. Dat die paraplu niet openging, was toen helemaal geen probleem. Maar nu het ineens regent, is dat wel erg. Nu en pas nu.

En kijk, daar is het dan: dat woordje nu! Toch een momentopname dan? Gaat het in die zin misschien toch niet om een unieke ervaring in het heden? Een momentopname en dus een haikumoment? Speelt het besef zich immers niet nu af, nu, op het ogenblik dat het begint te regenen? En is het daarom dan misschien toch niet een haiku?