Jobun

Na een moeilijke nacht, staande voor het open raam.

De zon komt weer op
en breekt nu door de wolken.
Ze schijnt in een plas.

Dit is dus een → jobun, een haiku voorafgegaan door een eenvoudig en kort prescript, waardoor je de haiku in het juiste daglicht (in dit geval zelfs letterlijk) kunt zien en hem bijgevolg makkelijker juist en dieper lezen.

Het prescirpt van een jobun maakt in die zin integraal deel uit van de poëzie van de haiku: samen vormen ze het gedicht. Daarom is het belangrijk dat het prescript eenvoudig, maar ook mooi wordt geformuleerd. Geen tierlantijntjes of taalvondsten, maar wel mooi van klank en ritme. En in de sfeer van de haiku die erop volgt.

Concreet hier: de haiku zou ook perfect zonder het prescript kunnen, als een zuivere haiku dus. Maar dan zou je hem wellicht anders lezen. Of je zou hem net als iets te algemeen ervaren om de schoonheid ervan ten volle te vatten. Met het prescript erbij komt het me voor dat hij vanzelf een ander en diepgaander gevoel oproept. Het wordt een verstild tafereel, waarbij je meer dan zonder prescript de geladenheid voelt. Vooral de moeilijke nacht uit het prescript zorgt er dan voor dat je bepaalde elementen uit de haiku op een andere manier ziet en leest. Zoals die plas.

Met of zonder prescript? Het is altijd een keuze en het belangrijkste element die de keuze bepaalt, moet het antwoord op deze vraag zijn: doet het prescript wel of geen afbreuk aan de haiku?