Herfst; door de wolken
nog de blauwe hemel zien.
Voor de avond valt.
Een heel eenvoudige haiku waar je nog veel kanten mee uit kunt. Er is vooreerst het zichtbare tafereel: je maakt in de latere namiddag een herfstwandeling, kijkt op een bepaald ogenblik naar boven en ziet tussen de bewolking nog plekken blauw. Maar een soort van gulden regel bij haiku is dat hoe eenvoudiger hij op het eerste gezicht lijkt, hoe dieper je hem kunt lezen. De eenvoud is vaak een soort tip: lees maar, lees maar verder, dieper, er zit meer achter dan je denkt.
→ DIEPERE LEZING
Wie aan de diepere lezing begint, merkt al snel dat de haiku vol symbolische woorden zit: herfst, wolken, blauwe hemel, avond, valt. Het zijn stuk voor stuk ankerwoorden om even aan te leggen en ze binnen het geheel een diepere betekenis te geven. Herfst zou hier kunnen verwijzen naar een bepaalde periode in het leven, na de zomer dus. Herfst zou je kunnen vervangen door Je wordt al wat ouder. En dan gaat de haiku verder met wolken. Zijn dat de onaangename, verduisterende akkefietjes, kwaaltjes, ongemakken die bij het ouder worden steeds vaker optreden?
Toch is er nog blauwe hemel. Hoeveel mag je zelfs als lezer zelf beslissen: de schone dingen van het ouder worden, de rust die je vindt, het misschien makkelijker klaar zien, meer openheid, enz. Maar je beseft tegelijk dat op een dag de avond valt. Een verwijzing naar de nakende dood? Maar er staat voor de avond valt. Er is dus het besef dat er nog tijd is, een besef van het nu ook, dat je nú de mooie dingen moet opmerken, de blauwe hemel moet zien. Want als het avond is, is het donker en kún je die blauwe hemel niet meer zien. Op die manier wordt de haiku ook een boodschap: leef nu, stel niets uit, heb nú aandacht voor de blauwe hemel door je wolken.
iHAIKU 