Vanuit onze Westerse literatuur wordt haiku weleens een gebrek aan poëzie verweten. Aan poëzie of aan poëtische zeggingskracht. Westerse poëzie heeft doorgaans een heel andere expressie voor dezelfde impressie, pakt emotie graag in in beelden, spreekt in metaforen, is lyrischer. Tenzij de poëzie van sommige dichters, zoals K. Schippers, wiens heel korte gedichten soms nauw aanleunen bij haiku. Zijn meest gekende gedicht bijvoorbeeld:
¶
Als je goed om
je heen kijkt
zie je dat alles
gekleurd is.
Is het dan een goed en te overwegen idee om haiku’s die wij hier in het Westen schrijven een grotere, poëtische zeggingskracht te geven? Is het een optie om haiku wat te transformeren naar Westers model? Dat is en blijft een moeilijke discussie, waarbij je al snel twee tegenover elkaar staande kampen krijgt: de ja’s en de nee’s.
En wie zich dan ergens tussenin bevindt, krijgt bij het bekogelen slaag van de beide kampen. Mijn positie? Eerlijk, ik weet het niet. Ik vind de beide een optie, afhankelijk van het doel van de haiku, voor wie hij is geschreven, wat hij teweeg moet brengen. Je moet geen oerklassieke haiku willen doen smaken door mensen die zelden of nooit haiku lezen of het idee erachter niet kennen. Net zo min als je het spel padel moet laten spelen door mensen die daar nog nooit van gehoord hebben. En je moet geen lyrische haiku geven aan iemand die alle haiku’s van Bashõ uit het hoofd kent.
→ SCHOONHEID
Poëzie moet iets vrijblijvends zijn en haar doel is niet de zuiverheid van het genre, wel de schoonheid van de zegging. En dat hangt onvermijdelijk samen met de aard van wie de haiku leest. Hou daar dus rekening mee als je voor iemand een haiku schrijft. Wees niet de koppigheid in eigen persoon. Verkleed je liever in de zachtheid van een empathisch mens.
Hieronder een voorbeeld van wat ik een meer Westerse haiku zou noemen, waarbij de poëtische zegging meer uitgesproken, meer Westers is dan bij een klassieke haiku. Wellicht voel je het verschil wel.
In tranen ween ik
wat de eend van zich afschudt.
Een vogel te zijn.
iHAIKU 