De intentie

De hitte brak nog steeds haar record en hij merkte op: Ooit zei je dat haiku in ieders bereik ligt en nu zeg je dat het alleen voor dichters is? Ik antwoordde: Het hangt van de intentie af.

door Geert De Kockere

Haiku ligt inderdaad in ieders bereik. Iedereen die een beetje taalgevoel heeft, kan een gedachte in zeventien lettergrepen uitdrukken. En wie wat oefent, kan dat ook wel naar behoren doen. Maar is het dan een goede haiku, waarbij ‘goede’ staat voor ‘poëtisch’, een haiku dus met de grote H om het met een cliché uit te drukken?

Het schrijven van haiku kun je op diverse manieren zien. Of beter gezegd: om verschillende redenen doen, met diverse intenties. Je kunt het doen als een zinvol en aangenaam tijdverdrijf, een soort spel voor jezelf of samen met anderen, zoals dat ook in Japan wel vaker gebeurde. Bijvoorbeeld tijdens familiefeesten. Of je kunt haiku beoefenen om even tot rust te komen. Een soort van stille ruimte creëren voor jezelf. Je kunt het met kinderen doen om hun taal te ontwikkelen en hen een gevoel van poëzie bij te brengen. Al deze vormen van haiku liggen in ieders bereik, zelfs in die van vrij jonge kinderen. Er wordt dan immers geen zogenaamde literatuur beoogd, de doelstelling ligt elders, het resultaat hoeft geen (grote) poëzie te zijn.

→ DICHTERSCHAP

Wie echter als doel heeft om zijn haiku’s te publiceren en een voldragen vorm van poëzie wil afleveren, moet de lat een flink stuk hoger leggen. En die vorm van haiku ligt niet in ieders bereik. Daar moet je vooreerst een dichter voor zijn, om je dan na heel wat oefenen te vervolmaken in je dichterschap met de poésie pure van haiku.

Kortom: haiku ligt in ieders bereik, maar de poëzie van haiku vergt dichterschap. Laat dit evenwel geen rem zijn op het plezier dat haiku eenieder kan geven!