Taalgevoeligheid

Een rood herfstblad woei voor onze voeten en iemand vroeg: Wat is de belangrijkste gave nodig om een goeie haiku te schrijven? Ik antwoordde: Geen gave, een gevoel.

door Geert De Kockere

Taalgevoel, of beter taalgevoeligheid is bij haiku misschien nog veel bepalender, belangrijker dan in welk ander literair genre ook. Er zijn duizend manieren om iets te zeggen. Bij wijze van spreken dan. Hoe meer woorden je daarvoor mag gebruiken, hoe makkelijker het wordt om het precies zo te zeggen zoals je het wilt. Hoe minder woorden je ter beschikking hebt, hoe raker, hoe juister ze moeten worden gekozen. Die ene manier van zeggen kan zo heel anders, zoveel juister zijn dan de andere, ook al lijken ze heel erg op elkaar. De juiste woorden vinden is dan vooral een kwestie van aanvoelen, van taalgevoeligheid dus. Voelen met andere woorden welke woorden in welke volgorde het best, het mooist het meest raak verwoorden wat je wilt zeggen.

→ LETTERGREPEN

Komt daar bij haiku nog het spel van de lettergrepen bij, waardoor de keuze nog meer aan banden wordt gelegd en de taalgevoeligheid nog belangrijker wordt. Je mag je immers niet laten verleiden door een woordkeuze die aan het aantal lettergrepen voldoet, maar minder juist zegt wat je wilde zeggen. Je taalgevoel moet je belangrijkste scheidsrechter zijn, niet het aantal lettergrepen. Wie niet over dat fijne taalgevoel beschikt, niet echt taalgevoelig is dus, zal zich bijgevolg sneller bij zijn woordkeuze neerleggen, dan wie naar die subtiele nuance blijft zoeken, omdat hij voelt dat de haiku nog niet af is, nog niet zó af als hij wilde.